Laatste update: 1 oktober 2024
Het bestuur van de Stichting Arcadisch Madestein organiseert volgend jaar vaartochten via de klassieke watergangen naar Loosduinen en Madestein die destijds ook dienden voor de transporten van groenten en veldgewassen geteeld door de beroemde Loosduinse en Westlandse tuinders. Die al in de zestiende eeuw wereldwijde vermaardheid hadden. En waaraan de veilinggebouwen in Loosduinen nog herinneren, evenals de stapel- en opslagplaatsen.
De routes zullen hun vertrekpunt kunnen vinden in het havenbekken aan de Koninginnegracht dat sluitstuk is van de defensiesingels en vaarten aangelegd door Prins Maurits, toen hij nog opperbevelhebber was van alle strijdkrachten van de opstandige republiek. De routes zijn nu volledig opengelegd alsmede de toegangen tot de sprangen van de Haagsche Beek. Ongehinderde doorvaart vanuit het centrum-Den Haag naar de Loosduinse Molen, herinnering aan het middeleeuwse cisterciënzerklooster dat ooit Loosduinen waterstaatskundig centrum maakte is nu geborgd.
Tussentijdse opstapplaatsen, ondermeer bij het Westbroekpark, zijn thans voor platbodems moeiteloos aannaderbaar. En na de genoemde molen zijn ook de waterwegen voor degelijke vaartuigen bevaar- en bevlotbaar naar de merenpartijen in Park Madestein en de belendende vennen. In connectie daarop zijn ook wandeltochten voorzien waarbij aangelegd kan worden aan de plaatsen voor versnapering en verpozing die ook thans afzonderlijk gebruikt worden door de passanten die in dit wonderschone kweldergebied hun ontspanning en distractie komen zoeken.
De Stichting weet zich gesecundeerd door gebrevetteerde historiografen die deze tochten zullen gidsen. De stichting rekent het zich een placht deze tochten in overleg te doen plaatsvinden met verenigingen en stichtingen die al heemkundige expertise hebben ontwikkeld op het gebied van het waterstaatswezen binnen de loze duinen, zo karakteristiek voor dit gebied. De stichting zal de bezoekers van deze site binnenkort van routes, planners, vertrektijden, prijsstellingen en embarkeringsvoorwaarden nader op de hoogte stellen. De te bezigen hoofdvaarroute zal gebruikmaken van de watergang die overgebleven is van de Loosduinse vaart. Deze gegraven vaarweg heeft verschillende benamingen gehad nadat ze in gebruik werd genomen voor commerciële beurtvaartdoeleinden. Want oorspronkelijk was het veeleer een defensiekanaal dat tevens, voortgezette bij belegering aan de oostzijde van Den Haag, deze stad en vooral de Hofkwartieren moest voorzien van voldoende voedsel, drinkwater en verder legermaterieel met ammunitie. Nadat de toestand van oorlogvoering was hervat, dus na het aflopen van het twaalfjarig bestand in 1621, bleek echter dat geen Spaanse bezettingstroepen meer in Holland te duchten was: het koninkrijk Spanje had zijn slagkracht door een kredietcrisis volledig verloren in de Lage Landen. De Loosduinsevaart, zo ging de gegraven waterweg nu heten, van Loosduinen tot aan de Grote Dagmarkt in Den Haag bij het waaggebouw aan de Grote Marktstraat werd in nu 1645, na de volledige voltooiing van de Haagse grachtengordel dieper uitgegraven, bekaad en beschoeid en werd een belangrijke transportwaterweg tussen Den Haag en het Westland. Prins Frederik Hendrik voer ook over de Loosduinsevaart als hij naar zijn buitenhuis in Honselersdijk ging. Enkele jaren eerder was de Prinsegracht gegraven als verlengde van de Grote Markt. Deze ging tot de grachtengordel, de Loosduinsevaart begon bij de grachtensingel en was via een bocht met de Prinsegracht verbonden. Langs en in het verlengde van de vaart liep de Oude Haagweg, die nog steeds bestaat. Hieraan ligt de begraafplaats Oud Eik en Duinen en sinds 1891 ook Nieuw Eykenduynen. Het grondgebied behoorde destijds tot de communiteiten Den Haag en Monster, want pas in 1811 werd de gemeente Loosduinen gevormd, die op 1 juli 1923 opging in Den Haag. Aangezien de Stichting de vervoersbewijzen laag geprijsd wil houden heeft zij private subsidiënten gezocht en gevonden vooral bij het grotere bedrijfsleven dat uit cultuuroogpunt graag dit initiatief verder vanaf 1 januari 2025 financieel wil ondersteunen via de ANBI-rechtspersoon Arcadisch Madestein. De bedoeling is, uiteindelijk, aan te sluiten bij het nog bestaande watertraject van het nog gedeeltelijk door de rietgevlochten beschoeiing herkenbare Corbulokanaal dat door het Westland loopt naar de Nieuwe Waterweg. Deze doorgraving bestond natuurlijk nog niet in 1628. Ze werd pas ingezet in 1870 onder leiding van de waterstaatkundig ingenieur Pieter Caland die gebruik wilde maken van de werking van de getijden eb en vloed om de doorgraving door de duinpartijen westwaarts steeds bevaarbaar te houden vooral ter hoogte van het Scheur. Via deze route kan men dus zeewaarts geraken. Daartoe zijn nog aparte voorzieningen nodig voor de daarbij in te zetten fluisterplatbodems waarbij voorts ook nog voor verzekering zorg dient te worden gedragen voor de te voeren passagiers, schepelingen en de gebezigde vracht, waaronder bagagestukken. Dit laatste stuk van deze vaarroute loopt dus door de oorspronkelijke binnenzee Helenium die zich destijds uitstrekte van Hoek van Holland tot Madestein zelf. Deskundige gidsen zullen de inzittenden daarover alles weten te vertellen.
Abonneer je hier op onze maandelijkse nieuwsbrief met alle nieuwtjes